Κρύσταλλοι και πέτρες στα ούρα του σκύλου και της γάτας

Δεν είναι ασυνήθιστο να σχηματίζονται μικροσκοπικοί κρύσταλλοι στα ούρα ορισμένων γατών και σκύλων, οι οποίοι ύστερα συσσωρεύονται και σχηματίζουν πέτρες στα νεφρά ή την ουροδόχο κύστη. Οι κρύσταλλοι είναι τόσο μικροί που χρειάζεστε μικροσκόπιο για να τους δείτε, αλλά μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα ακόμη και πριν εξελιχθούν σε μεγαλύτερους λίθους. Το αν θα πρέπει να ανησυχήσετε εξαρτάται από την αιτιολογία. Μερικές φορές πρόκειται για μια απλή λοίμωξη που αντιμετωπίζεται εύκολα, ενώ άλλες φορές οι κρύσταλλοι μπορεί να είναι σημάδι νόσου σε άλλο σημείο του σώματος ή περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως το άγχος μιας γάτας για την κατάσταση διαβίωσής της.

Γιατί σχηματίζονται κρύσταλλοι στα ούρα των κατοικίδιων ζώων;

Μία από τις σημαντικότερες εργασίες των νεφρών είναι η διήθηση του αίματος για τη διατήρηση ορισμένων ανόργανων συστατικών, όπως το νάτριο, ο φώσφορος και το ασβέστιο σε ασφαλή και υγιή επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι είναι φυσιολογικό τα ούρα να περιέχουν ορισμένα μέταλλα. Αυτά απομακρύνονται κάθε φορά που το ζώο ουρεί. Οι κρύσταλλοι σχηματίζονται αν κάτι αλλάξει και διαταράξει αυτή την ευαίσθητη ισορροπία. Ίσως ένα συγκεκριμένο μέταλλο να εμφανίζεται σε υπερβολική ποσότητα ή τα ούρα να είναι πολύ συμπυκνωμένα. Φανταστείτε ένα φλιτζάνι τσάι. Προσθέτετε ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη και ανακατέψτε. Η ζάχαρη διαλύεται και εξαφανίζεται από το οπτικό πεδίο. Συνεχίστε να προσθέτετε όλο και περισσότερο. Στο τέλος η ποσότητα τσαγιού δεν θα είναι αρκετή για να συγκρατήσει όλη τη ζάχαρη και αυτή θα αρχίσει να γίνεται ορατή υπό τη μορφή κρυστάλλων. Χρειάζεστε είτε περισσότερο τσάι είτε λιγότερη ζάχαρη για να λύσετε το πρόβλημα.

Είναι πρόβλημα οι κρύσταλλοι στα ούρα;

Σε ορισμένα κατοικίδια ζώα, λίγοι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι μπορεί να είναι φυσιολογικοί και να μην προκαλέσουν ποτέ πρόβλημα. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που σίγουρα πρέπει να ανησυχούμε για την παρουσία κρυστάλλων. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σημάδι ασθένειας του ήπατος ή των νεφρών, λοίμωξης της ουροδόχου κύστης, δηλητηρίασης, άγχους ή κληρονομικών προβλημάτων σε φυλές, όπως τα Δαλματίας και τα μπουλντόγκ.Παρόλο που οι κρύσταλλοι είναι μικροσκοπικοί, υπάρχουν σημάδια που μπορείτε να προσέξετε και που μπορούν να σας προειδοποιήσουν για την παρουσία τους. Αυτά είναι συνήθως σημάδια κυστίτιδας (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης), την οποία ίσως έχετε βιώσει και εσείς οι ίδιοι. Αν ναι, θα ξέρετε πόσο δυσάρεστη είναι. Τα σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αίμα στα ούρα
• Προσπαθεί να ουρεί συχνότερα από το συνηθισμένο, χωρίς όμως να αποβάλλει πολλά ούρα
• Κλάμα ή κραυγές κατά την προσπάθεια ούρησης
• Ούρηση σε ασυνήθιστα μέρη ή απώλεια των καλών συνηθειών
• Σφίξιμο κατά την ούρηση

Μερικές φορές οι κρύσταλλοι συσσωρεύονται και σχηματίζουν πέτρες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν βλάβη και φλεγμονή, ενώ -ειδικά στα αρσενικά ζώα που έχουν στενότερη ουρήθρα- να εμποδίσουν εντελώς τη ροή των ούρων. Πρόκειται για επείγον ιατρικό περιστατικό. Βλέπουμε αποφράξεις συχνότερα σε αρσενικές γάτες, επειδή η ουρήθρα είναι τόσο στενή που φράζει εύκολα με κρυστάλλους, μικροσκοπικές πέτρες, ακόμη και απλά φλεγμονώδη κύτταρα που λειτουργούν σαν τάπα. Εάν ένα ζώο παραμείνει μπλοκαρισμένο για περισσότερες από λίγες ώρες, μπορεί να πάθει νεφρική ανεπάρκεια ή να ρήξη της ουροδόχου κύστης. Και τα δύο μπορεί να αποβούν μοιραία. Εάν το κατοικίδιο ζώο σας παρουσιάζει σημάδια κυστίτιδας, θα πρέπει να επισκεφθείτε κτηνίατρο. Ωστόσο, εάν δεν μπορεί να αποβάλει καθόλου ούρα, θα πρέπει να το μεταφέρετε χωρίς καθυστέρηση κατευθείαν στον κτηνίατρο.

Δεν είναι όλοι οι κρύσταλλοι ίδιοι.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι κρυστάλλων που μπορούν να σχηματιστούν στα ούρα, οι οποίοι προκαλούνται από διάφορες ασθένειες και διαδικασίες. Ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτούς, ξεκινώντας πρώτα με τους πιο συνηθισμένους.

• Λίθοι στρουβίτη. Ονομάζονται επίσης φωσφορικό μαγνήσιο και φωσφορικό αμμώνιο, ή MAP, καθώς αποτελούνται από αυτά τα στοιχεία. Προκαλούνται συνήθως για πολύ διαφορετικούς λόγους σε σκύλους και γάτες. Στους σκύλους είναι σχεδόν πάντα αποτέλεσμα ουρολοίμωξης. Τα ούρα γίνονται πιο αλκαλικά από όσο θα έπρεπε, λόγω των βακτηρίων, με αποτέλεσμα το σχηματισμό κρυστάλλων στρουβίτη - δεν μπορούν να σχηματιστούν σε όξινα ούρα. Όμως πριν μιλήσουμε για τους τύπους κρυστάλλων, λίγα λόγια για έναν όρο που ίσως έχετε ακούσει: νόσος του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος των αιλουροειδών (FLUTD). FLUTD είναι η ονομασία για όλες τις ασθένειες της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας της γάτας, οι οποίες εμφανίζουν τα ίδια κοινά συμπτώματα, τα οποία περιγράψαμε προηγουμένως. Όλες οι πέτρες και οι κρύσταλλοι για τους οποίους θα μιλήσουμε αργότερα περιλαμβάνονται στην 'ομάδα FLUTD'. Αλλά η πιο κοινή αιτία της FLUTD είναι στην πραγματικότητα η ιδιοπαθής κυστίτιδα των αιλουροειδών (FIC), μια σύνθετη ασθένεια που σχετίζεται με το άγχος. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τη νόσο FLUTD εδώ.
• Οξαλικό ασβέστιο. Τέτοιου είδους κρύσταλλοι και πέτρες εμφανίζονται στα ζώα με περίσσεια ασβεστίου και/ή οξαλικών στα ούρα τους. Επιπλέον, παρατηρείται συσχέτιση με κάποιες ασθένειες, όπως η υπερασβεστιαιμία και ορισμένες μορφές καρκίνου. Πέτρες οξαλικού ασβεστίου σχηματίζονται επίσης στα νεφρά και στην ουροδόχο κύστη. Ορισμένες φυλές, όπως τα Γιόρκσαϊρ Τεριέ, τα Σνάουτσερ και τα Λάσα Άπσο είναι επιρρεπείς στο σχηματισμό τέτοιων λίθων περισσότερο από άλλες φυλές.
• Ουρικό αμμώνιο. Τόσο στους σκύλους, όσο και στις γάτες αυτοί οι κρύσταλλοι και οι πέτρες μπορεί να είναι σημάδι ηπατικής νόσου. Οι εξετάσεις αίματος θα βοηθήσουν τον κτηνίατρό σας να διαπιστώσει αν αυτή είναι η αιτία, ενώ ενδέχεται να προβεί σε βιοψία του ήπατος προκειμένου να μάθει περισσότερα. Ωστόσο, τέτοιου είδους κρυστάλλους παρατηρούμε συχνότερα σε ορισμένες φυλές, καθώς πρόκειται για κληρονομικό πρόβλημα. Ειδικότερα στα Δαλματίας και τα Αγγλικά Μπουλντόγκ.
• Κυστίνη. Πρόκειται για την λιγότερο συχνή μορφή από τις τέσσερις. Πρόκειται συνήθως για κληρονομικό πρόβλημα σε φυλές όπως τα Αγγλικά Μπουλντόγκ, τα Ντάκσχουντ, τα Μπασέ Χάουντ και τα Νιουφάουντλαντ. Εμφανίζονται σχεδόν πάντα σε αρσενικούς σκύλους, ενώ ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να παίζει ρόλο η τεστοστερόνη.

Πώς αντιμετωπίζουμε τους κρυστάλλους και τις πέτρες του ουροποιητικού συστήματος σε γάτες και σκύλους;

Όπως πιθανώς θα έχετε μαντέψει, διαφορετικές μορφές, με διαφορετικές αιτίες, χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση. Αυτό που ίσως να μην μαντέψατε είναι ότι οι θεραπευτικές τροφές μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία όλων των παραπάνω.

Αρχικά, ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να εξακριβώσει το είδος του κρυστάλλου ή του λίθου με τον οποίο έχετε να κάνετε και κατά πόσο υπάρχουν υποκείμενα προβλήματα. Θα χρειαστεί ένα φρέσκο δείγμα ούρων, ενώ είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα χρειαστεί να κάνει εξετάσεις αίματος και πιθανώς ακόμη και ακτινογραφία ή υπερηχογράφημα για να ελέγξει για κρυστάλλους ή πέτρες. Οι ακτινογραφίες αποτελούν σημαντικό βήμα, καθώς βοηθούν στον εντοπισμό του τύπου της πέτρας και κατόπιν στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Θα πρέπει να ξεκινήσετε θεραπεία για την αντιμετώπιση των αιτιών. Η αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει αντιβίωση για λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή διαχείριση του άγχους στην περίπτωση του στρουβίτη ή θεραπεία της ηπατικής νόσου στην περίπτωση του ουρικού αμμωνίου.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο κτηνίατρός σας θα σας συστήσει μια θεραπευτική τροφή. Στην περίπτωση όλων των παραπάνω, εκτός από τις πέτρες οξαλικού ασβεστίου, αυτές οι τροφές μπορούν να διαλύσουν τους κρυστάλλους και τις πέτρες, αν χρησιμοποιηθούν σωστά παράλληλα με άλλες θεραπείες. Αυτό σημαίνει ότι, ευτυχώς, στην περίτωση πολλών τύπων πέτρας δεν απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία. Ωστόσο, οι πέτρες οξαλικού ασβεστίου θα πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά, εφόσον είναι δυνατόν, και στη συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια τροφή για την πρόληψη της επανεμφάνισης. Αυτές οι τροφές έχουν πολλά οφέλη, όπως η τροποποιημένη περιεκτικότητα σε μεταλλικά στοιχεία, η στοχευμένη ρύθμιση του pH για τα ούρα, η περιεκτικότητα σε Ωμέγα-3 έλαια από ιχθυέλαιο για την καταπολέμηση των φλεγμονών, ενώ ορισμένες περιέχουν και φυσικά πρόσθετα που βοηθούν στη μείωση του άγχους.

Η πρόσληψη νερού είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική. Θυμάστε το φλιτζάνι τσάι που αναφέραμε στην αρχή; Η επαρκής πρόσληψη νερού διατηρεί την απόδοση των ούρων σε υψηλά επίπεδα και συνεπάγεται την απομάκρυνση των μεταλλικών στοιχείων πριν αυτά αρχίσουν να σχηματίζουν κρυστάλλους και πέτρες. Συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας για την καλύτερη μέθοδο αύξησης της πρόσληψης νερού. Αυτό μπορεί να γίνει με υγρή τροφή, μουλιάζοντας κροκέτες ή με τη χρήση συσκευών, όπως σιντριβάνια νερού.

Όπως πάντα, αν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες για το κατοικίδιό σας ή αν υποψιάζεστε ότι κάτι δεν πάει καλά, απευθυνθείτε στον κτηνίατρό σας. Δεν πρόκειται ποτέ για χάσιμο χρόνου, ενώ η έγκαιρη διάγνωση είναι πάντα προτιμότερη από το να περιμένετε μέχρι να είναι πολύ αργά.