Διαβήτης στις γάτες: Αιτίες, συμπτώματα και θεραπείες

Ο διαβήτης (σακχαρώδης διαβήτης) είναι μια κατάσταση που αναπτύσσεται όταν το σώμα της γάτας σας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη ζάχαρη (γλυκόζη) ή να ελέγξει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας, ρυθμίζει τη χρήση και την αποθήκευση της γλυκόζης του αίματος, μεταφέροντάς την από το αίμα στα κύτταρα. Φανταστείτε το σαν έναν γονέα που παίρνει ένα νήπιο από τον παιδικό σταθμό και το πηγαίνει σπίτι. Η ανεπαρκής παραγωγή ινσουλίνης είναι δυνητικά απειλητική για τη ζωή.

Τι προκαλεί διαβήτη στις γάτες;

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για την εμφάνιση του διαβήτη. Ο πρώτος είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αρχίζει να επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Αυτό είναι μη αναστρέψιμο και είναι πιο συχνό στους σκύλους από ό,τι στις γάτες. Ο δεύτερος, που είναι ο πιο κοινός τύπος διαβήτη στις γάτες, είναι όταν τα κύτταρα του σώματος γίνονται πιο ανθεκτικά στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι το πάγκρεας πρέπει να εργάζεται σκληρότερα για να παράγει επιπλέον ινσουλίνη. Με την πάροδο του χρόνου, τα κύτταρα εξαντλούνται και η παραγωγή ινσουλίνης αρχίζει να μειώνεται. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις υπέρβαρες και παχύσαρκες γάτες. Αυτός ο τύπος διαβήτη μπορεί μερικές φορές να αντιστραφεί με έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και μείωση του βάρους.

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη στη γάτα σας:

• Φυσική κατάσταση. Οι υπέρβαρες γάτες είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη. Οι υπερβολικά παχύσαρκες γάτες κινδυνεύουν περισσότερο.
• Ηλικία. Οι γάτες μπορούν να αναπτύξουν διαβήτη σε οποιαδήποτε ηλικία, όμως η ηλικία εμφάνισης του διαβήτη είναι γύρω στα 8 έτη συνήθως.
• Φύλο. Ο διαβήτης στις γάτες είναι πιο διαδεδομένος στις αρσενικές.
• Φυλή. Οι Βιρμανίας κινδυνεύουν περισσότερο από άλλες φυλές.
• Άλλοι παράγοντες. Η κακή διατροφή και οι ορμονικές ανωμαλίες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο.

Σημάδια διαβήτη στις γάτες

Τα σημάδια του διαβήτη είναι δύσκολο να αναγνωριστούν, επειδή μοιάζουν με εκείνα άλλων διαταραχών, όπως η χρόνια νεφρική νόσος και ο υπερθυρεοειδισμός. Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παρακάτω, μπορεί να σημαίνει ότι η γάτα σας έχει διαβήτη.

Σημεία και συμπτώματα του διαβήτη:

• Αυξημένη δίψα και ούρηση

• Απώλεια βάρους

• Απώλεια όρεξης

• Αυξημένη όρεξη

• Κόπωση

• Αδυναμία

• Λήθαργος

• Εμετός

• Κατάθλιψη

• Κοιλιακό άλγος

Εάν η γάτα σας παρουσιάζει αυτά τα συμπτώματα, μπορεί να είναι διαβητική.

Διάγνωση του διαβήτη των γατών

Ο κτηνίατρός σας θα κάνει εξετάσεις αίματος, ενώ θα αναλύσει και ένα δείγμα ούρων. Λόγω της έλλειψης ινσουλίνης που μεταφέρει τη γλυκόζη από το αίμα στα κύτταρα, το επίπεδο σακχάρου στο αίμα αυξάνεται όλο και περισσότερο. Οι νεφροί παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου και άλλων θρεπτικών συστατικών στο αίμα σε φυσιολογικά, ασφαλή επίπεδα. Αυτό ονομάζεται "ομοιόσταση". Τα νεφρά αρχίζουν να αποβάλλουν επιπλέον ζάχαρη στα ούρα για να προσπαθήσουν να μειώσουν τα επίπεδα στο αίμα. Φανταστείτε το σαν την οπή υπερχείλισης σε έναν νεροχύτη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα διαβητικά ζώα και οι άνθρωποι έχουν ζάχαρη στα ούρα τους.

Οι εξετάσεις αίματος θα διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχει άλλη πάθηση ταυτόχρονα, ενώ θα δείξουν το επίπεδο της γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος της γάτας σας. Ορισμένες υγιείς γάτες εμφανίζουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης μόνο και μόνο από το άγχος της επίσκεψης στον κτηνίατρο, επομένως ενδέχεται ο κτηνίατρός σας να εξετάσει έναν πιο μακροπρόθεσμο δείκτη ελέγχου που ονομάζεται φρουκτοζαμίνη. Ενδέχεται επίσης να θελήσει να κάνει μια σειρά αιματολογικών εξετάσεων ή να σας ζητήσει να τις πραγματοποιήσετε στο σπίτι, όπου η γάτα σας θα είναι πιο χαλαρή και τα αποτελέσματα θα είναι πιο αξιόπιστα. Υπάρχουν επίσης συσκευές που ελέγχουν συνεχώς τα επίπεδα γλυκόζης της γάτας σας. Αυτές είναι χρήσιμες τόσο στο στάδιο της διάγνωσης όσο και στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας στη συνέχεια.

Θεραπεία του διαβήτη στις γάτες

Τα κλειδιά για την αποτελεσματική θεραπεία του διαβήτη στις γάτες είναι η διαχείριση του βάρους, η διατροφή και η κατάλληλη χρήση της φαρμακευτικής αγωγής.

1. Απώλεια βάρους. Οι διαβητικές γάτες βιώνουν συνήθως μια περίοδο ανθυγιεινής απώλειας βάρους μετά τη διάγνωση. Ο κτηνίατρός σας θα επιδιώξει να ανακόψει αυτή την ανθυγιεινή απώλεια βάρους και να σταθεροποιήσει τη γάτα σας, ενδεχομένως με τη χρήση ινσουλίνης ή φαρμάκων από του στόματος. Εάν η γάτα σας εξακολουθεί να είναι υπέρβαρη μετά τη σταθεροποίησή της, ο κτηνίατρός σας ενδεχομένως να προσαρμόσει τις μερίδες ή το καθεστώς σίτισης για να την επαναφέρει σε ένα υγιές, ιδανικό βάρος. Η παχυσαρκία καθιστά τον οργανισμό πιο ανθεκτικό στην ινσουλίνη, γεγονός που επηρεάζει τη χαμηλή παραγωγή και χειροτερεύει την κατάσταση. Η μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση, ενώ πολλές γάτες με την κατάλληλη διατροφή ενδέχεται να παρουσιάσουν πλήρη ύφεση.
2. Διατροφή. Η καλύτερη τροφή για γάτες με διαβήτη είναι η θεραπευτική με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλή σε υδατάνθρακες. Αυτές οι τροφές έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν τις γάτες να πετύχουν πλήρη ύφεση. Εάν η γάτα σας πάσχει από ταυτόχρονες ασθένειες, ιδίως νεφροπάθεια, ενδέχεται να μην μπορεί να καταναλώσει τέτοιες τροφές. Σε αυτή την περίπτωση, ο κτηνίατρός σας θα σας συστήσει μια τροφή που θα ανταποκρίνεται, όσο το δυνατόν καλύτερα, σε όλες τις παθήσεις που έχει η γάτα σας. Ο κτηνίατρός σας ενδέχεται επίσης να επιλέξει μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Αυτές είναι συνήθως πιο χορταστικές για τις γάτες που δεν χορταίνουν με τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες. Μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους και την ύφεση. Η υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθά επίσης στην επιβράδυνση της απελευθέρωσης της τροφής από το στομάχι. Αυτό σημαίνει ότι η τροφή χωνεύεται πιο αργά και η γλυκόζη απελευθερώνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αποφεύγεται έτσι η απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων σακχάρου, οι οποίες εισέρχονται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος.
   
   Όποια τροφή κι αν λαμβάνει η γάτα σας, είναι σημαντικό να τηρείτε το χρονοδιάγραμμα των γευμάτων και τις αναλογίες υγρής και ξηράς τροφής, σε καθημερινή βάση. Το ιδανικό είναι η γάτα σας να τρώει κατά βούληση. Ωστόσο, αν πρέπει να χάσει βάρος και η τροφή της πρέπει να χορηγείται σε συγκεκριμένες δόσεις, τότε είναι προτιμότερο να τρώει μικρά και συχνά γεύματα. Οι ταΐστρες με χρονοδιακόπτη είναι πολύ χρήσιμες για να μοιράζετε την τροφή της γάτας σας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
3. Φάρμακα. Κατά κανόνα, για τη σταθεροποίηση των διαβητικών γατών χρησιμοποιείται η ινσουλίνη. Όπως είπαμε, ορισμένες φορές, όταν η γάτα έχει το ιδανικό βάρος, ίσως μπορέσετε να μειώσετε την ινσουλίνη, καθώς το σώμα είναι πιο ευαίσθητο σε αυτήν, ενώ το πάγκρεας μπορεί να έχει ανακάμψει και να παράγει επαρκείς ποσότητες. Στις μέρες μας υπάρχουν επίσης από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα για τον διαβήτη, τα οποία ενδεχομένως να σας συστήσει ο κτηνίατρός σας.

Όποια πορεία δράσης και αν ακολουθηθεί, η γάτα σας θα χρειαστεί παρακολούθηση. Όπως αναφέραμε, ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε εξετάσεις αίματος στο σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει ένα μικρό τσίμπημα με βελόνα στο αυτί και έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα με μια μικρή συσκευή. Μπορεί επίσης να σας προτείνουν την τοποθέτηση μιας συσκευής συνεχούς παρακολούθησης των επιπέδων γλυκόζης. Η παρακολούθηση είναι απαραίτητη για να βεβαιωθείτε ότι οι δόσεις φαρμάκων δεν είναι υπερβολικές, καθώς η υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα) είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό που μπορεί να απειλήσει τη ζωή της γάτας σας. Η παρακολούθηση θα σας δείξει επίσης πότε η γάτα σας θα αρχίσει να μπαίνει σε ύφεση και πότε θα είναι σε θέση να διακόψει εντελώς τη φαρμακευτική αγωγή.

Η διάγνωση του διαβήτη είναι ένα μεγάλο σοκ, ενώ η θεραπεία και η παρακολούθηση μπορούν να φαίνονται τρομακτικές, αλλά με τη βοήθεια και την υποστήριξη του κτηνιάτρου σας, θα είστε σε θέση να καταρτίσετε ένα αποτελεσματικό σχέδιο και να δώσετε στη γάτα σας μια ευκαιρία για μια μακρά και ευτυχισμένη ζωή.

Ελέγχθηκε από τους Δρ Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA και Δρ Emma Milne BVSc FRCVS