Είναι η γάτα μου επιθετική; Πότε η επιθετικότητα στο παιχνίδι ξεπερνά τα όρια;

Ως λάτρης των γατών, έχετε παρατηρήσει πως οι γάτες εκδηλώνουν επιθετικότητα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ενώ έχετε και τις γρατζουνιές που το αποδεικνύουν. Ωστόσο, ίσως ορισμένες φορές να αναρωτιέστε: Είναι η γάτα μου υπερβολικά επιθετική;

Ο τρόπος που παίζουν οι γάτες φαίνεται επιθετικός. Εξάλλου, οι γάτες χρησιμοποιούν τα δόντια και τα νύχια τους για να υποτάξουν τα παιχνίδια και τους συμπαίκτες τους - αλλά και τους αστραγάλους σας. Ορισμένες φορές, το αθώο παιχνίδι ενδέχεται να ξεπεράσει τα όρια της επιθετικότητας και να γίνει επικίνδυνο, ακόμη και αν η γάτα σας δεν έχει καμία κακή πρόθεση. Μάθετε πώς να αναγνωρίζετε τους διάφορους τύπους επιθετικής συμπεριφοράς που εμφανίζουν οι γάτες και πώς να αποφεύγετε την πρόκληση τραυματισμών από τα αιχμηρά νύχια τους.

Πώς παίζουν οι γάτες

Τα γατάκια μαθαίνουν πολλά για το πώς να αλληλεπιδρούν με τον κόσμο τους, τις άλλες γάτες και τους ανθρώπους μέσα από το παιχνίδι. Παράλληλα, το παιχνίδι τους χρησιμεύει στην εξάσκηση δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες στην ενήλικη ζωή, όπως το κυνήγι. Η δραστηριότητα προσφέρει στις γάτες όλων των ηλικιών τη δυνατότητα να διατηρούνται σε καλή φυσική κατάσταση, ενώ το παιχνίδι ανακουφίζει από το άγχος και καίει ενέργεια.

Τα γατάκια αρχίζουν να παίζουν με αντικείμενα, ανθρώπους και άλλες γάτες περίπου από την ηλικία των τεσσάρων εβδομάδων. Ακολουθούν ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους τρόπους με τους οποίους παίζουν οι γάτες:

• Ενέδρα. Οι γάτες παραμονεύουν κρυμμένες σε διάφορα σημεία, σε σκυμμένη στάση, ένα με το έδαφος, έτοιμες να επιτεθούν. Συχνά ρίχνουν το βάρος τους στις πίσω πατούσες τους, έτοιμες να ορμήσουν.
• Αιφνίδια επίθεση. Οι γάτες πηδούν προς τα εμπρός για να αρπάξουν ένα αντικείμενο (ή τα δάχτυλα των ποδιών σας) με τις μπροστινές τους πατούσες. Ορισμένες φορές γέρνουν στο πλάι, χρησιμοποιώντας τις μπροστινές τους πατούσες τους για να αρπάξουν το παιχνίδι, ενώ παράλληλα το κλωτσάνε με τις πίσω πατούσες τους προκειμένου να το υποτάξουν.
• Ζημιές. Όταν βλέπουν τρύπα, αυτό τις προτρέπει να σκαλίσουν ώστε να ξετρυπώσουν κάποιον κρυμμένο θησαυρό. Οι γάτες επιδίδονται επίσης σε πειράματα με τη βαρύτητα όπου χτυπούν αντικείμενα και τα ρίχνουν από το τραπέζι.
• Σύρσιμο. Το τρίχωμά τους ανασηκώνεται ενώ η ουρά τους στρέφεται προς τα κάτω, προσποιούμενες πως είναι τρομαγμένες ή πως ετοιμάζονται για επίθεση. Στρέφουν τα αυτιά τους προς τα πίσω, λυγίζουν την πλάτη τους και πλησιάζουν τους ανθρώπους, τα κατοικίδια ή τα παιχνίδια από το πλάι.
• Παιχνίδι μάχης/πάλης. Οι γάτες κυνηγούν, παλεύουν και δαγκώνουν με τα νύχια και τα δόντια τους μη προτεταμένα.

Το κοινωνικό παιχνίδι κορυφώνεται σε ηλικία περίπου τριών μηνών και στη συνέχεια το ενδιαφέρον στρέφεται στο παιχνίδι με αντικείμενα. Οι γάτες ηλικίας τεσσάρων έως εννέα μηνών προτιμούν οποιοδήποτε παιχνίδι που προσομοιώνει το κυνήγι. Οι ενήλικες γάτες συνεχίζουν να παίζουν, συνήθως όμως με λιγότερη ένταση.

Είναι η γάτα μου επιθετική;

Ενώ οι σκύλοι γαβγίζουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, οι γάτες παραμένουν σιωπηλές. Έτσι, σε περίπτωση που την ακούσετε να νιαουρίζει ενώ παίζετε, αυτό ίσως να σημαίνει ότι το παιχνίδι έχει ξεπεράσει τα όρια. Ακόμη και το άγριο παιχνίδι δεν είναι πρόβλημα από τη στιγμή που και οι δύο γάτες παραμένουν σιωπηλές.

Αν το παιχνίδι της γάτας σας αρχίσει να γίνεται επιθετικό, ίσως παρατηρήσετε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες συμπεριφορές:

• Χτυπήματα με τα νύχια προτεταμένα.
• Αυτιά εξαιρετικά μαζεμένα.
• Λυγισμένη πλάτη και άκαμπτη στάση των ποδιών.
• Ανασηκωμένο τρίχωμα και ουρά.

Ίσως επίσης να αντιληφθείτε επιθετικές κραυγές και ήχους όπως:

• Φτύσιμο, σαν αναστεναγμός έκπληξης που παράγουν τα αιλουροειδή.
• Σφύριγμα - πρόκειται συχνά για μια έκφραση φόβου και άμυνας.
• Βρυχηθμός ή γρύλισμα – άγρια προειδοποίηση για επικείμενη επίθεση.

Δώστε προσοχή στα φωνητικά σήματα ώστε να είστε σε θέση να καταλάβετε πότε το παιχνίδι έχει ξεπεράσει τα όρια και να είστε έτοιμοι να επέμβετε και να απομακρύνετε ή να αποσπάσετε την προσοχή της μίας γάτας, ή και των δύο αν χρειαστεί.

Μορφές επιθετικότητας

Σύμφωνα με το Battersea Cats Home, οι γάτες δεν είναι από τη φύση τους επιθετικές. Η επιθετικότητα είναι μια μορφή επικοινωνίας και ένας τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων τους. Οι συνήθεις λόγοι είναι οι εξής:

• Εδαφική επιθετικότητα. Αυτή η μορφή στρέφεται εναντίον ενός ζώου ή ατόμου που εισβάλλει στο χώρο της γάτας. Οι γάτες φτάνουν στην κοινωνική ωριμότητα μεταξύ δύο και τεσσάρων ετών όπου αρχίζουν να αισθάνονται αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να διεκδικήσουν σημαντικούς πόρους, ακόμη και αν προηγουμένως τα πήγαιναν καλά με άλλες γάτες. Οι γάτες υπερασπίζονται επίσης την επικράτειά τους έναντι ξένων γατών.
• Ανακατεύθυνση της επιθετικότητας. Πρόκειται για κοινή συμπεριφορά όταν μια γάτα σε εσωτερικό χώρο εντοπίζει έναν εισβολέα σε εξωτερικό χώρο τον οποίο δεν είναι σε θέση να προσεγγίσει. Σε μια τέτοια περίπτωση, ενδέχεται να καταλήξει να στρέψει αυτή την επιθετικότητα προς εσάς ή προς άλλες γάτες του σπιτιού που τις πλησιάζουν όταν βρίσκονται σε μια τέτοια φορτισμένη κατάσταση.
• Επιθετικότητα λόγω φόβου. Ο ανεπιθύμητος χειρισμός μπορεί να προκαλέσει φόβο ή εκνευρισμό, με αποτέλεσμα να αντιδράσει δαγκώνοντας σε μια προσπάθεια να δείξει πως θέλει να την αφήσουν ήσυχη. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η γάτα σας αισθάνεται ότι απειλείται ή όταν αγχώνεται υπερβολικά, ενδεχομένως λόγω υπερβολικού χαϊδέματος, όταν νιώθει περιορισμένη σε έναν χώρο, όταν την παίρνουν αγκαλιά παρά τη θέλησή της ή όταν την αναγκάζουν να βρεθεί σε ανεπιθύμητες στάσεις.
• Πόνος ή ασθένεια. Όταν μια γάτα δεν αισθάνεται καλά ή πονάει, ενδέχεται να εκδηλώσει επιθετική συμπεριφορά σε μια προσπάθεια να προστατευτεί ή λόγω υπερβολικής δυσφορίας. Προγραμματίστε μια επίσκεψη στον κτηνίατρό σας για να βοηθήσετε τη γάτα σας να ξαναγίνει φιλική, χαρούμενη και υγιής.

Πώς να χειριστείτε την επιθετικότητα

Ανεξάρτητα από την αιτία, πρέπει να γνωρίζετε πώς να αντιμετωπίσετε τη γάτα σας όταν εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά.

Τα γατάκια μαθαίνουν σημαντικές κοινωνικές συμπεριφορές, όπως το πόσο δυνατά μπορούν να δαγκώσουν και να γρατζουνίσουν, παίζοντας με τα συνομήλικά τους. Έτσι, για να περιορίσετε τον κίνδυνο υπερβολικής επιθετικότητας κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, φροντίστε να υιοθετείτε μόνο γατάκια που είναι οκτώ εβδομάδων ή μεγαλύτερα. Η υιοθεσία δύο μικρών γατών μπορεί να τα βοηθήσει να μάθουν τους κανόνες συμπεριφοράς όσον αφορά το δάγκωμα και τη χρήση των νυχιών. Μια πλήρως κοινωνικοποιημένη ενήλικη γάτα μπορεί επίσης να διδάξει στις έφηβες γάτες τα σχετικά όρια.

Όταν παίζετε με τη γάτα σας, αποφύγετε να χρησιμοποιείτε τα χέρια ή τα πόδια σας ως παιχνίδια. Στρέψτε την προσοχή και την ενέργειά της σε ένα παιχνίδι ειδικά σχεδιασμένο για γάτες ή σε δολώματα ψαρέματος προκειμένου να αποφύγετε τις δαγκωνιές. Αν το παιχνίδι γίνει άγριο, διακόψτε για μερικά λεπτά ώστε να δώστε χρόνο στη γάτα σας να ηρεμήσει και στρέψτε την προσοχή της στο φαγητό ανακινώντας τη συσκευασία της τροφής.

Το Battersea Cats Home συνιστά να αποφεύγεται η σωματική τιμωρία, καθώς ενδέχεται να ενισχύσει το άγχος και τον εκνευρισμό της γάτας σας, με αποτέλεσμα να ενταθεί με τη σειρά της και η επιθετικότητα. Αντιθέτως, δοκιμάστε να τραβήξετε την προσοχή της κάνοντας ένα φιλί στον αέρα ή έναν απαλό ήχο με τη γλώσσα σας. Έτσι διακόπτετε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά ενώ μπορείτε να στρέψετε την προσοχή της σε πιο ενδεδειγμένους στόχους. Ορίστε κάποιες επιπλέον συμβουλές:

• Αποφύγετε την παρατεταμένη οπτική επαφή, καθώς μια γάτα μπορεί να την εκλάβει ως απειλή.
• Προσέξτε τη γλώσσα του σώματος της γάτας σας και αναζητήστε σήματα που προειδοποιούν για επικείμενη εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς Σταματήστε το χάιδεμα μόλις αντιληφθείτε ότι η γάτα σας δεν αισθάνεται άνετα. Επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας ώστε να παραμείνετε ψύχραιμοι και περιμένετε να χαλαρώσει η γάτα σας. Απομακρύνετε την προσοχή της από έπιπλα, σκάλες ή διαδρόμους με παιχνίδια ή λιχουδιές, ώστε να μπορέσετε να περάσετε.
• Όταν δύο γάτες δεν τα πάνε καλά, χρησιμοποιήστε σπρέι φερομόνης και άλλα προϊόντα κατευνασμού για να μετριάσετε την ένταση. Δημιουργήστε ένα φιλόξενο χώρο, με πολλά παιχνίδια, σταθμούς διανομής τροφής, γατόδεντρα και αντικείμενα για γάτες, όσο το δυνατόν πιο διασκορπισμένα, ώστε να περιορίσετε τις συγκρούσεις.
• Όταν δύο γάτες αρχίσουν να κάνουν θόρυβο ενώ παίζουν, θα πρέπει να τις χωρίσετε καθώς αυτό προαναγγέλλει άγριο τσακωμό. Αν οι γάτες συνεχίζουν να τσακώνονται, χωρίστε τις για τουλάχιστον 24 ώρες πριν τις αφήσετε πάλι μαζί στον ίδιο χώρο.

Οι γάτες που προκαλούν τραύματα, ξεριζώνουν τις τρίχες τους, τρομοκρατούν άλλα κατοικίδια ή σας τρομάζουν απαιτούν επαγγελματική παρέμβαση. Απευθυνθείτε σε έναν συμπεριφοριολόγο κτηνίατρο για εξειδικευμένη βοήθεια. Η κατανόηση και η αντιμετώπιση της αιτίας συμβάλλουν στην πρόληψη των προβλημάτων και στην αποκατάσταση της αρμονίας μεταξύ εσάς και της γάτας σας.