Φροντίζοντας την Ηλικιωμένη σας Γάτα: Βασικές Συμβουλές Υγείας

Χάρη στην πρόοδο της ιατρικής και της διατροφολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, οι γάτες ζουν περισσότερα χρόνια από ποτέ. Είναι συνηθισμένο να φτάνουν στα τέλη της εφηβείας τους, ενώ κάποιες γάτες στις μέρες μας ζουν ακόμη και μέχρι την ηλικία των είκοσι ετών. Είτε έχετε τη γάτα σας από τότε που ήταν γατάκι είτε την υιοθετήσατε σε μεγαλύτερη ηλικία, η φροντίδα μιας ηλικιωμένης γάτας μπορεί να να είναι εξαιρετικά ανταποδοτική, αλλά συνοδεύεται και από τις δικές της προκλήσεις.

Οι γάτες λατρεύουν να ζουν σε τρεις διαστάσεις — σκαρφαλώνοντας, εξερευνώντας και παρατηρώντας τον κόσμο από ψηλά. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, δεν είναι μόνο τα θέματα υγείας που πρέπει να έχουν κατά νου οι κηδεμόνες κατοικίδιων ζώων όσον αφορά τις ηλικιωμένες γάτες, αλλά και ο τρόπος ζωής τους. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τα συνηθισμένα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένες γάτες και πώς μπορείτε να κάνετε αλλαγές στο σπίτι σας για να τις κρατήσετε άνετες και χαρούμενες στα γηρατειά τους.

Πότε μια γάτα θεωρείται ηλικιωμένη και ποια είναι τα σημάδια της γήρανσης;

Σύμφωνα με την Blue Cross, οι γάτες θεωρούνται ώριμες σε ηλικία περίπου 7 ετών, με μέσο όρο ζωής τα 12-13 έτη, αν και ορισμένες γάτες μπορούν να ζήσουν έως και 20 χρόνια ή και περισσότερο. Καθώς η γάτα σας πλησιάζει διψήφιο αριθμό ηλικίας, ίσως αρχίσετε να παρατηρείτε κάποιες αλλαγές. Τα κοινά σημάδια γήρανσης στις γάτες είναι:

• Κοιμούνται περισσότερο και/ή αλλάζουν συνήθειες ύπνου
• Ατημέλητο τρίχωμα λόγω δυσκολίας στο καθάρισμα
• Απροθυμία ή αδυναμία να σκαρφαλώσουν σε υψηλότερες επιφάνειες ή έπιπλα
• Εύθραυστα νύχια λόγω μειωμένης χρήσης των ονυχοδρομίων
• Κακοσμία στόματος
• Ατυχήματα τουαλέτας
• Αύξηση ή απώλεια βάρους
• Αλλαγές συμπεριφοράς
• Προβλήματα ισορροπίας
• Μεγαλύτερη κατανάλωση νερού από το συνηθισμένο

Η γάτα σας θα κάνει μια ολοκληρωμένη κλινική εξέταση κάθε χρόνο όταν κάνει τα εμβόλιά της, αλλά καθώς μεγαλώνει, καλό θα είναι οι εξετάσεις να γίνονται κάθε 6 μήνες. Από την ηλικία των δέκα ετών και μετά, ο κτηνίατρος μπορεί να συστήσει έναν ετήσιο έλεγχο αίματος και ούρων για να ελέγξει την υγεία των οργάνων και το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν πλέον γίνει υπερήλικη, ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας συστήσει αυτές τις εξετάσεις αίματος και ούρων κάθε 6 μήνες. Να θυμάστε ότι κάθε χρόνο για εμάς αντιστοιχεί περίπου σε 4 χρόνια για τη γάτα σας, οπότε είναι λογικό να γίνονται πιο τακτικοί έλεγχοι. Τι θα αναζητήσει ο κτηνίατρός σας κατά τη διάρκεια αυτών των εξετάσεων;

Συνήθη προβλήματα υγείας σε ηλικιωμένες γάτες

Όπως συμβαίνει και με εμάς τους ανθρώπους, η πιθανότητα εμφάνισης ασθενειών και προβλημάτων υγείας στα κατοικίδια ζώα αυξάνεται με την ηλικία. Το σώμα αρχίζει να εμφανίζει σημάδια φθοράς από τις περιπέτειες της ζωής και τα όργανα αρχίζουν να λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά.

• Ασθένεια των αρθρώσεων. Ο ιατρικός όρος για αυτό είναι η οστεοαρθρίτιδα ή απλά αρθρίτιδα. Οι γάτες λατρεύουν να σκαρφαλώνουν και να πηδούν, και μετά από χρόνια τέτοιων προκλήσεων και προσπάθειας, οι αρθρώσεις αρχίζουν να φθείρονται. Οποιαδήποτε άρθρωση μπορεί να επηρεαστεί, όπως και η σπονδυλική στήλη. Έτσι, η γάτα σας θα αρχίσει να δυσκολεύεται να σκαρφαλώνει, να περιποιείται τον εαυτό της και να σκύβει για να κάνει την ανάγκη της. Η πλειονότητα των ηλικιωμένων γατών παρουσιάζει κάποιο βαθμό οστεοαρθρίτιδας, αλλά επειδή δεν εκδηλώνουν πάντα πόνο, είναι δύσκολο να εντοπιστεί χωρίς ακτινογραφίες. Είναι ασφαλές να υποθέσουμε, ωστόσο, ότι μια πολύ ηλικιωμένη γάτα θα έχει πιθανότατα κάποιο βαθμό οστεοαρθρίτιδας.
• Νεφρική νόσος. Μετά τις παθήσεις των αρθρώσεων, οι νεφροπάθειες είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα υγείας στις ηλικιωμένες γάτες. Τα νεφρά διαθέτουν μεγάλη εφεδρεία, γι' αυτό συνήθως δεν εμφανίζονται σημάδια προβλήματος μέχρι να έχει χαθεί περίπου το 70% της λειτουργίας τους. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι η γάτα σας πίνει και ουρεί περισσότερο από το συνηθισμένο, ενώ ενδέχεται να αρχίσει να χάνει την όρεξή της, να χάνει βάρος και να έχει κακοσμία στόματος.
• Υπερθυρεοειδισμός. Ο θυρεοειδής αδένας είναι ο εσωτερικός θερμοστάτης του σώματος και ελέγχει το μεταβολισμό μας. Οι ηλικιωμένες γάτες είναι επιρρεπείς σε καλοήθεις όγκους στον θυρεοειδή, οι οποίοι παράγουν υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης, ανεβάζοντας τον «θερμοστάτη» και οδηγώντας το σώμα σε υπερδιέγερση. Η γάτα σας ίσως αρχίσει να τρώει ασταμάτητα αλλά να χάνει βάρος. Μπορεί να αρχίσει να νιαουρίζει περισσότερο από ό,τι συνήθως και να είναι πολύ ανήσυχη, ακόμη και επιθετική.
• Οδοντική νόσος. Είναι καλή ιδέα να φροντίζετε τα δόντια της γάτας σας από όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία, κατά προτίμηση με βούρτσισμα. Καθώς η γάτα σας μεγαλώνει, μπορεί να είναι πιο επιρρεπής στην εμφάνιση πλάκας, στη συσσώρευση πέτρας και σε ασθένειες των ούλων. Τα δόντια μπορεί να εμφανίσουν τερηδόνα, να σπάσουν ή να ραγίσουν. Ο κτηνίατρός σας μπορεί να συστήσει καθαρισμό με αναισθησία, και ενδέχεται να χρειαστεί η αφαίρεση κάποιων δοντιών.
• Γνωστική δυσλειτουργία. Ακριβώς όπως και οι άνθρωποι, έτσι και οι γάτες μπορούν να πάθουν άνοια ή σύνδρομο γνωστικής δυσλειτουργίας. Μπορεί να αρχίσει να διαταράσσεται ο ύπνος της, να δείχνει συγχυσμένη, να παρατηρήσετε απώλεια των καλών συνηθειών, να νιαουρίζει περισσότερο από ό,τι συνήθως και να επικοινωνεί λιγότερο μαζί σας.
• Καρκίνος. Αυτό είναι πιο συνηθισμένο στις ηλικιωμένες γάτες και τα συμπτώματα που θα παρατηρήσετε θα εξαρτηθούν από το ή τα όργανα που έχουν προσβληθεί.

Οι εξετάσεις αίματος και ούρων και η φυσική εξέταση που πραγματοποιεί ο κτηνίατρός σας θα βοηθήσουν στη διάγνωση ή τον αποκλεισμό αυτών των προβλημάτων. Οι εξετάσεις αίματος και ούρων είναι ένας τρόπος για να εντοπιστούν αυτά τα προβλήματα όσο το δυνατόν νωρίτερα, ιδανικά πριν εξελιχθεί η νόσος. Υπάρχουν πλέον πολλές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, καθώς και θεραπευτικές δίαιτες που μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά στην ποιότητα και το προσδόκιμο ζωής της γάτας σας ενώ ζει αυτά τα προβλήματα.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε την ηλικιωμένη σας γάτα;

Πέρα από τις τακτικές επισκέψεις στον κτηνίατρο, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να διευκολύνετε όσο το δυνατόν περισσότερο τη γάτα σας στα τελευταία χρόνια της ζωής της.

Σίτιση ηλικιωμένης γάτας

Εάν η γάτα σας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, θα πρέπει να την ταΐζετε με τροφή για ώριμες ή ηλικιωμένες γάτες, ανάλογα με την ηλικία της. Αυτές έχουν ελαφρώς διαφορετικά επίπεδα μετάλλων και πρωτεϊνών, ώστε να μειώνουν την καταπόνηση των οργάνων. Οι τροφές για ηλικιωμένες γάτες τείνουν να έχουν λιγότερες θερμίδες, καθώς οι λιγότερο δραστήριες γάτες παίρνουν εύκολα βάρος. Ορισμένες τροφές για ηλικιωμένες γάτες μπορεί να έχουν περισσότερες θερμίδες, γιατί οι πολύ ηλικιωμένες γάτες μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος και μυϊκή μάζα. Ρωτήστε τον κτηνίατρό σας ποια τροφή πρέπει να χορηγείτε στη γάτα σας με βάση την ηλικία, τον τρόπο ζωής και τη φυσική της κατάσταση. Η διατήρηση του βάρους τους καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μιας γάτας αυξάνει αποδεδειγμένα το προσδόκιμο ζωής της.

Οι ηλικιωμένες γάτες τείνουν να έχουν εξασθενημένη γεύση και όσφρηση, οπότε ίσως πρέπει να προσφέρετε διαφορετικές γεύσεις και υφές τροφής για να ενθαρρύνετε τη γάτα σας να φάει. Το ελαφρύ ζέσταμα της τροφής την κάνει επίσης πιο εύγευστη. Αν η γάτα σας έχει οδοντικά προβλήματα, μπορεί να προτιμά υγρή τροφή, όπως κονσέρβες ή φακελάκια, ή μπορείτε να δοκιμάσετε να μουλιάσετε τις κροκέτες της σε ζεστό νερό για να μαλακώσουν.

Δεν έχει σημασία μόνο τι ταΐζετε τη γάτα σας, αλλά και πώς γίνεται. Όπως είπαμε, οι ηλικιωμένες γάτες εμφανίζουν συνήθως ως ένα βαθμό ασθένεια των αρθρώσεων. Μπορεί να τους είναι επώδυνο να σκύβουν για να φάνε ή να κατεβάζουν το κεφάλι τους. Το τάισμα από ένα σκαλοπατάκι ή η τοποθέτηση του μπολ πάνω σε ένα μικρό κουτί μπορεί να βοηθήσει τη γάτα σας να τρώει πιο άνετα. Ταΐστε την κάπου ήσυχα, μακριά από τη φασαρία της κουζίνας.

Ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας συστήσει θεραπευτική δίαιτα εάν η γάτα σας έχει διαγνωστεί με κάποια ασθένεια, όπως η αρθρίτιδα. Ορισμένες ασθένειες, όπως η νεφρική ανεπάρκεια, μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, καθώς δεν εμφανίζουν συμπτώματα μέχρι να βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Ο κτηνίατρός σας θα συστήσει πιο συχνούς αιματολογικούς ελέγχους καθώς η γάτα σας μεγαλώνει, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα τέτοιες παθήσεις. Να θυμάστε ότι δεν πρέπει ποτέ να ταΐζετε τη γάτα σας με θεραπευτική δίαιτα χωρίς τη σύσταση του κτηνιάτρου σας.

Καθώς η γάτα σας μεγαλώνει, η επαρκής ενυδάτωσή της είναι ακόμη πιο σημαντική. Το τάισμα με υγρή τροφή ή το μούλιασμα της κροκέτας της είναι ο ευκολότερος τρόπος για να εξασφαλίσετε την πρόσληψη νερού. Τα σιντριβάνια νερού είναι επίσης δημοφιλή, καθώς πολλές γάτες προτιμούν να πίνουν τρεχούμενο νερό. Προσπαθήστε να τοποθετήσετε αρκετά μπολάκια με νερό σε διάφορα σημεία του σπιτιού, ώστε η γάτα σας να μην χρειάζεται να πηγαίνει μακριά για να πιει.

Τρίχωμα και νύχια

Οι γάτες είναι γνωστές για τις συνήθειες καλλωπισμού και καθαριότητας στις οποίες αφιερώνουν αρκετές ώρες καθημερινά. Καθώς η γάτα σας αισθάνεται λιγότερο άνετα να το κάνει αυτό, θα πρέπει να προσπαθήσετε να τη βοηθήσετε. Θυμηθείτε να την περιποιείστε με προσοχή, καθώς μπορεί να πονάει.

Οι γάτες με προβλήματα αρθρίτιδας δυσκολεύονται περισσότερο να τεντωθούν για να ξύσουν και να διατηρήσουν τα νύχια τους σε καλή κατάσταση. Προσπαθήστε να της παρέχετε οριζόντια ονυχοδρόμια. Παρακολουθήστε τα νύχια της και κόψτε τα αν αρχίσουν να μακραίνουν. Εάν έχετε αμφιβολίες, ζητήστε από τον κτηνίατρο να σας δείξει πώς να το κάνετε.

Άνεση στο σπίτι

Καθώς η γάτα σας γίνεται λιγότερο κινητική, μπορείτε να προσπαθήσετε να κάνετε προσαρμογές στο σπίτι για να τη διευκολύνετε. Οι σκάλες και οι ράμπες για γάτες μπορούν να εξασφαλίσουν ότι η γάτα σας θα συνεχίσει να αισθάνεται ασφαλής και να κοιμάται στα αγαπημένα της ψηλά μέρη. Βεβαιωθείτε ότι τα κρεβάτια της είναι ιδιαίτερα άνετα για τις εξασθενημένες αρθρώσεις της.

Ακόμα και αν η γάτα σας έχει πρόσβαση σε εξωτερικό χώρο, θα πρέπει να της παρέχετε αμμοδόχους, κατά προτίμηση με χαμηλές πλευρές, ώστε να είναι εύκολο να μπαίνει και να βγαίνει. Οι ηλικιωμένες γάτες θέλουν να μένουν ζεστές και στεγνές, κοντά στο σπίτι τους, οπότε μπορεί να σταματήσουν να βγαίνουν έξω ή να βγαίνουν λιγότερο συχνά, με αποτέλεσμα να συμβούν ατυχήματα. Βεβαιωθείτε ότι οι αμμοδόχοι βρίσκονται μακριά από το φαγητό και το νερό της καθώς επίσης και σε ένα ήσυχο μέρος.

Φροντίδα της ψυχικής υγείας

Αναφέραμε τη γνωστική δυσλειτουργία, και μπορείτε να βοηθήσετε σε αυτό κρατώντας τη γάτα σας σε πνευματική διέγερση. Οι ταΐστρες σε μορφή παζλ, και άλλα παρόμοια είδη για γάτες, μπορούν να είναι ένας καλός τρόπος για να διατηρείτε τον εγκέφαλο της γάτας σας νέο και δραστήριο.

Τα χρυσά χρόνια

Μπορείτε να δείτε ότι, όπως ακριβώς και εμείς, τα χρυσά χρόνια για τη γάτα σας έρχονται με προκλήσεις. Ωστόσο, αυτά τα χρόνια μπορεί επίσης να είναι από τα καλύτερα. Προσέχοντας τα σημάδια γήρανσης, φροντίζοντας να επισκέπτεστε τακτικά τον κτηνίατρο και ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές φροντίδας στο σπίτι, η ηλικιωμένη γάτα σας μπορεί να απολαύσει ευτυχισμένα, ζεστά και άνετα γηρατειά.

Συχνές ερωτήσεις για τα προβλήματα υγείας των ηλικιωμένων γατών

1. Σε ποια ηλικία θεωρείται μια γάτα ηλικιωμένη; 11 ετών+
2. Πώς θα καταλάβω αν η γάτα μου υποφέρει; Παρατηρήστε κατά πόσο είναι απρόθυμη να σκαρφαλώσει πάνω στα έπιπλα ή να χωθεί κάτω από αυτά. Ελέγξτε αν παρουσιάζει δυσκαμψία μετά τον ύπνο και αν κουτσαίνει. Το ατιμέλητο τρίχωμα είναι επίσης ένα από τα σημάδια πόνου, καθώς η γάτα σας έχει σταματήσει να καθαρίζεται.
3. Γιατί η γάτα μου πίνει τόσο πολύ νερό; Αυτό είναι ένα από τα πρώτα σημάδια πολλών ασθενειών, όπως ο διαβήτης και οι νεφροπάθειες. Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στην όρεξη ή τη δίψα της γάτας σας, επισκεφθείτε τον κτηνίατρό σας.
4. Μπορούν οι γάτες να πάθουν άνοια; Ναι. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
5. Πρέπει να αλλάξω την τροφή της γάτας μου; Περίπου στην ηλικία των 7 ετών, η γάτα σας θα πρέπει να ακολουθεί μια δίαιτα για ώριμες γάτες και αργότερα, για ηλικιωμένες. Ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας συστήσει θεραπευτική δίαιτα εάν η γάτα σας έχει διαγνωστεί με κάποια ασθένεια.

Αξιολογήθηκε από τους Δρ Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA και Δρ Emma Milne BVSc FRCVS.