Άνοια στις γάτες: Κάτι περισσότερο από «απλά γηρατειά»

Δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους: και οι γάτες μπορούν να πάθουν άνοια. Δυστυχώς, οι γάτες που έχουν την τύχη να ζήσουν πολλά χρόνια μπορεί να εμφανίσουν κάποιο βαθμό άνοιας, γνωστή και ως γνωστική δυσλειτουργία. Οι ηλικιωμένες γάτες που φαίνονται μπερδεμένες ενδέχεται να μην ταλαιπωρούνται μόνο από τα γηρατειά, αλλά και από κάτι άλλο.

Ηλικιωμένες γάτες: Ένα νέο πεδίο μελέτης

Η άνοια των αιλουροειδών είναι μια περίπλοκη ασθένεια που δεν διαγιγνώσκεται και δεν θεραπεύεται δεόντως, ενώ τόσο οι κτηνίατροι όσο και οι κηδεμόνες δεν την κατανοούν επαρκώς. Τώρα που οι γάτες ζουν περισσότερα χρόνια από ποτέ, οι διαγνώσεις γίνονται όλο και πιο συχνές.

Οι γάτες με άνοια παρουσιάζουν σημάδια παρόμοια με αυτά των ανθρώπων με γεροντική άνοια ή νόσο Αλτσχάιμερ. Οι επαγγελματίες κτηνίατροι έχουν αρχίσει να διερωτώνται αν υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν για την άνοια των γατών.

Τα σημάδια γνωστικής δυσλειτουργίας στις γάτες

Όπως κάθε άλλο όργανο, η λειτουργία του εγκεφάλου επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Ο εγκέφαλος των αιλουροειδών αρχίζει συχνά να εμφανίζει σημάδια φθοράς μεταξύ των ηλικιών 10 έως 15 ετών, ενώ στη συνέχεια τα σημάδια αυτά επιταχύνονται καθώς η νόσος εξελίσσεται και τα συμπτώματα γίνονται πιο εμφανή.

Τα τυπικά σημάδια της άνοιας της γάτας είναι τα ακόλουθα:

• Γενικευμένος αποπροσανατολισμός (σύγχυση σχετικά με το πού βρίσκονται, άσκοπη περιπλάνηση, απουσία αντίδρασης σε ερεθίσματα που σχετίζονται με τη ρουτίνα, όπως η ώρα του φαγητού).
• Περιορισμένη δραστηριότητα και μειωμένο ενδιαφέρον για το παιχνίδι
• Αλλαγές στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης (παραμονή σε εγρήγορση καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας και ύπνος καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, αδιαφορώντας για κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα).
• Μειωμένο ενδιαφέρον για το φαγητό, το νερό, άλλες γάτες της οικογένειας και την αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο
• Κάνει την ανάγκη της έξω από την αμμοδόχο της
• Φωνητικός θόρυβος (δυνατό νιαούρισμα, ειδικά τη νύχτα)

Η έρευνα στον τομέα της κτηνιατρικής συνεχίζει την αναζήτηση απαντήσεων σχετικά με την άνοια των αιλουροειδών. Η άνοια των αιλουροειδών μπορεί να αποδοθεί σε συγκεκριμένη νευρολογική διαταραχή; Είναι η εξέλιξή της παρόμοια με αυτή που παρατηρείται στους ανθρώπους; Μπορεί να θεραπευθεί;

Άνοια των αιλουροειδών ή άλλη ασθένεια;

Υπάρχουν διάφορες γηριατρικές ασθένειες με συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της άνοιας των αιλουροειδών. Δεδομένου ότι εμφανίζονται συνήθως κατά τη διάρκεια του ίδιου σταδίου της ζωής, ενδείκνυται μια ενδελεχής εξέταση από κτηνίατρο ώστε να εξασφαλίσετε την κατάλληλη θεραπεία και φροντίδα. Η έγκαιρη πρόληψη είναι πάντα προτιμότερη!

Υπερθυρεοειδισμός

Οι ηλικιωμένες γάτες παρουσιάζουν συχνά υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Πρόκειται για μια ασθένεια που εκδηλώνεται με την υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η περίσσεια θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των οργάνων και να βλάψει ακόμη και τον εγκέφαλο, σύμφωνα με την The Animal Trust. Ένα άλλο σημάδι είναι η αυξημένη όρεξη, όπου η γάτα σας αρχίζει να ζητιανεύει φαγητό δίχως σταματημό. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υπερκινητικότητα και αυξημένο νιαούρισμα, σημάδια που συχνά συγχέονται με αυτά της άνοιας. Ο κτηνίατρός σας ίσως κάνει μια εξέταση αίματος για να ελέγξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς της γάτας σας.

Υπέρταση

Οι γάτες μπορούν επίσης να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση. Σύμφωνα με την Cats Protection, συνήθως είναι αποτέλεσμα κάποιας άλλης νόσου, όπως η νεφροπάθεια ή ο υπερθυρεοειδισμός. Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση και να προκαλέσει άγχος και σύγχυση. Για να αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο, ο κτηνίατρος μετράει συνήθως την αρτηριακή πίεση.

Κώφωση και μείωση των αισθήσεων

Οι γάτες που υποφέρουν από κώφωση δεν αντιλαμβάνονται την ένταση του νιαουρίσματός τους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά της γάτας σας, όπως συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους ανθρώπους οι οποίοι έχουν την τάση να αποπροσανατολίζονται περισσότερο όταν τα ακουστικά ερεθίσματα στο περιβάλλον γίνονται λιγότερο αντιληπτά από αυτούς. Με τον ίδιο τρόπο, η τύφλωση συμβάλλει επίσης στη σύγχυση της ηλικιωμένης γάτας.

Οστεοαρθρίτιδα ή άλλες αιτίες χρόνιου πόνου

Είναι πολύ δύσκολο να καθορίσουμε αν μια γάτα πονάει, δεδομένου ότι οι περισσότερες δεν εκφράζουν πόνο ή δυσφορία με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι άνθρωποι. Οι περισσότερες επιλέγουν να κρύψουν τη δυσφορία τους. Πρόκειται για ένα φυσικό μηχανισμό επιβίωσης. Ωστόσο, οι ηλικιωμένες γάτες που πάσχουν από επώδυνες παθήσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα αποφεύγουν να μπουν στην αμμοδόχο τους λόγω δυσφορίας ενώ ενδέχεται να εμφανίσουν ακράτεια. Είναι επίσης συχνά λιγότερο δραστήριες και πρόθυμες να παίξουν. 

Όγκοι εγκεφάλου ή άλλες νευρολογικές παθήσεις

Η πιθανότητα όγκου στον εγκέφαλο είναι μια από τις πιθανές αιτίες της εμφάνισης άνοιας στις ηλικιωμένες γάτες. Οι όγκοι μπορεί να οδηγήσουν σε επιληπτικές κρίσεις και κατάρρευση. Ωστόσο, κάθε είδους ασυνήθιστη συμπεριφορά, όπως η έλλειψη συντονισμού ή η αντίδραση σε «αόρατα αντικείμενα», είναι επίσης ύποπτη. Πολλές άλλες νευρολογικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται σε γάτες με άνοια.

Πώς να βοηθήσετε την ηλικιωμένη γάτα σας

Κάθε ηλικιωμένη γάτα που εμφανίζει σημάδια άνοιας θα πρέπει, υπό ιδανικές συνθήκες, να εξετάζεται για όλες τις ασθένειες οι οποίες εμφανίζουν παρόμοια σημάδια ή που συνοδεύουν συχνά αυτή τη νόσο. Αν η γάτα σας πάσχει από άνοια ή σύγχυση, ορίστε τι μπορείτε να κάνετε για να της προσφέρετε ασφάλεια και άνεση:

• Να την κρατάτε εντός σπιτιού και να προσέχετε να μην περιπλανιέται.
• Να διατηρείτε ένα σταθερό πρόγραμμα σίτισης και φωτισμού του σπιτιού για να τη βοηθήσετε να προσανατολίζεται.
• Να αποφεύγετε τις μεγάλες αλλαγές στο χώρο του νοικοκυριού (όπως υιοθεσία ενός νέου κατοικίδιου ή μετακόμιση).
• Να της δίνετε τροφές με βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά, δύο σημαντικά θρεπτικά συστατικά για την υγεία του εγκεφάλου.
• Εξασφαλίστε μεγαλύτερη προσβασιμότητα στην αμμοδόχο, προσθέτοντας μια ράμπα ή έναν ρηχό δίσκο.
• Να της προσφέρετε μικρές ευκολίες για ηλικιωμένες γάτες, όπως επιπλέον κρεβάτι και εύκολα προσβάσιμα ζεστά σημεία.
• Να επισκέπτεστε τον κτηνίατρό σας τακτικά.

Όταν μια γάτα παρουσιάζει σημάδια άνοιας, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθεί κτηνίατρο το συντομότερο δυνατό. Είναι σημαντικό για τους κηδεμόνες κατοικιδίων να γνωρίζουν ότι η γάτα τους μπορεί να μην είναι απλά ηλικιωμένη, αλλά ότι μπορεί να πάσχει από μια σοβαρή ασθένεια που προϋποθέτει επιπλέον φροντίδα. Είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς αν μια γάτα του παρουσιάζει σύγχυση, σε αντίθεση με τον άνθρωπο. Για αυτό το λόγο, το πρώτο βήμα για την έγκαιρη διάγνωση και τη διαχείριση της άνοιας έγκειται στην κατανόηση της φυσιολογικής συμπεριφοράς της γάτας σας.